Tot nadere aankondiging zullen alle sjioeriem via zoom plaatsvinden

Zoomcode: 83241230157 Facebook.com/RabbijnenNL YouTube.com/TorahNL

ד”בס

Thema Opperrabbijn R. Evers – sjioer donderdag 11 november 2020

MEDISCH ONDERZOEK BIJ EMBRYOACHTIGE STRUCTUREN EN OPERATIES AAN HET DNA BIJ EMBRYO'S VANUIT JOODS PERSPECTIEF (HALACHA EN HASJKAFA/FILOSOFIE)

Hierbij beantwoorden we de volgende vragen en behandelen we de onderstaande casus:

Voor de uit stamcellen gekweekte entiteiten die (een deel van) de embryogenese afbeelden worden verschillende termen gebruikt: ‘synthetische embryo’s’, ‘embryomodellen’, ‘embryoachtige structuren’. Welke term heeft de joodse voorkeur en waarom?

• Er zijn verschillende definities van een(menselijk) embryo. Hoe zou het jodendom een embryo definiëren?

• Zijn ‘embryoachtige structuren’ volgens het Jodendom “embryo’s”? Waarom (niet)?

• Veel mensen zijn het erover eens dat levende wezens een zekere mate van beschermwaardigheid toekomt. Welke overwegingen zijn relevant voor het bepalen van de relatieve beschermwaardigheid van verschillende levende wezens, waaronder de mens?

• Vindt het Jodendom dat bij IVF overgebleven embryo’s (zogenoemde restembryo’s) mogen worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek?

• Vindt het Jodendom dat menselijke embryo’s speciaal tot stand mogen worden gebracht om als onderzoeksmateriaal te dienen?

• Vindt het Jodendom dat ‘embryoachtige structuren’ voor wetenschappelijk onderzoek mogen worden gemaakt?

• Het is onduidelijk of ‘embryoachtige structuren’ wel/niet embryo’s zijn in de zin van de Nederlandse Embryowet. Hoe moeten we omgaan met de onzekerheid daarover: moeten we ze als embryo’s beschouwen zolang het tegendeel niet vaststaat? Of omgekeerd: mogen we ze als niet-embryo’s beschouwen zolang onduidelijk is of ze onder de wettelijke definitie van een embryo vallen?

• Een mogelijke manier om ze met zekerheid buiten de huidige wettelijke definitie te houden is het inbouwen van een gen-variant die maakt dat ze niet-levensvatbaar zijn.

  Zou het standaard inbouwen van zo’n beperking aanvaardbaar/gewenst zijn?

• Wat vindt het Jodendom van de implicatie van de huidige wettelijke definitie, dat niet-levensvatbare embryo’s bij voorbaat geen embryo’s zijn en dus buiten de reikwijdte van de beschermingsdoelstelling van de wet vallen?

• Wat vindt het Jodendom van de voorwaarden die in de Nederlandse Embryowet aan onderzoek met menselijke embryo’s worden gesteld?

• Welke specifieke voorwaarden (if any) zouden volgens het Jodendom moeten worden gesteld aan het maken/gebruiken van ‘embryoachtige structuren’ voor wetenschappelijk onderzoek?

   

  BEHANDELING CASUS

   

  Casus: Een stel waarvan één partner de ziekte van Huntington heeft, heeft een kinderwens. De kans dat hun kind de ziekte van Huntington krijgt, is 50%. Als zij dit willen voorkomen, hebben zij nu twee mogelijkheden:

   

  • op natuurlijke wijze zwanger worden en daarna prenatale diagnostiek uitvoeren met eventueel abortus als het kind aangedaan is,

     

  • een IVF-traject met PGD (embryoselectie), waarbij de embryo’s getest worden en alleen als er een gezond embryo is, dit teruggeplaatst wordt in de baarmoeder.

Een optie die nu nog niet beschikbaar is, maar mogelijk minder belastend is, is het aanpassen van DNA bij hun embryo.

De vraag is: Als het mogelijk zou zijn, is in dit geval het aanpassen van embryo-DNA toegestaan en waarom? Welke onderliggende waarden vanuit de joodse levensbeschouwing spelen hierbij een rol ?